Podcast
PRAKTYCZNIE O DRONACH
Ten podcast został stworzony dla Ciebie!
Znajdziesz tu praktyczną wiedzę o wykorzystaniu dronów w Twojej firmie.
Jak latać dronem blisko ludzi? Poznaj 3 praktyczne scenariusze.
Latanie dronem w pobliżu ludzi jest możliwe, ale wymaga przestrzegania konkretnych przepisów określonych w rozporządzeniu UE 2019/947. Zarówno masa drona, jego wyposażenie, jak i charakter operacji mają wpływ na to, czy możliwy jest lot nad lub w pobliżu osób. W tym artykule przedstawione zostały trzy główne scenariusze takich operacji: loty w kategorii otwartej A1 i A2 oraz operacje w kategorii szczególnej po ocenie ryzyka (SORA).
Kiedy można latać dronem blisko ludzi?
Możliwość wykonania lotu w pobliżu osób zależy od wielu czynników: masy drona, rodzaju operacji, kwalifikacji pilota, poziomu ryzyka i planu zabezpieczenia terenu. Najprostszą drogą są operacje w kategorii otwartej – przy spełnieniu określonych warunków. Dla bardziej skomplikowanych scenariuszy przewidziana jest kategoria szczególna.
Kim są osoby postronne, osoby zaangażowane i czym jest zgromadzenie osób?
Zrozumienie tych trzech terminów jest niezbędne do oceny, czy dany lot jest zgodny z przepisami.
Osoba postronna to każda osoba, która nie bierze udziału w operacji, nie została poinformowana o ryzyku ani nie wyraziła zgody na bycie w zasięgu lotu drona. Taką osobą może być np. przypadkowy przechodzień, klient kawiarni czy widz wydarzenia, o ile nie został wcześniej świadomie poinformowany o obecności BSP.
Osoba zaangażowana to osoba świadomie uczestnicząca w operacji BSP. Musi być poinformowana o planowanym locie i wyrazić zgodę na swoją obecność w obszarze operacyjnym. Może to być członek ekipy filmowej, ochroniarz, czy nawet widz koncertu, jeśli warunki uczestnictwa zawierają jasne informacje o obecności dronów. Przepisy dopuszczają tzw. zgodę domniemaną – np. poprzez wejście na teren imprezy z odpowiednim oznaczeniem.
Zgromadzenie ludzi oznacza sytuację, w której osoby są skupione na ograniczonej przestrzeni w sposób uniemożliwiający ich szybkie rozproszenie. Przykłady to koncerty, parady, festyny, nabożeństwa, manifestacje. Loty nad zgromadzeniami są zabronione w kategorii otwartej – niezależnie od masy drona.
Latanie dronem blisko ludzi – możliwe scenariusze
1. Loty w kategorii otwartej – podkategoria A1
W kategorii otwartej A1 możliwe są loty dronami bardzo lekkimi, które dzięki swoim parametrom nie stwarzają istotnego zagrożenia. Przepisy dopuszczają dwa przypadki:
-
Drony o masie do 250 g – takie urządzenia, jak DJI Mini 2, Mini 3 Pro czy Mini 4 Pro mogą latać bezpośrednio nad osobami postronnymi, o ile nie wlatywały nad zgromadzenia ludzi. Co ważne, nie jest w tym przypadku wymagana certyfikacja C0, choć taka etykieta może być korzystna w przyszłości. Operator musi mieć jednak zarejestrowane konto w systemie KSID (drony.gov.pl), a pilot musi znać instrukcję obsługi sprzętu, zgłosić każdy lot i przestrzegać ograniczeń wynikających z przepisów i stref geograficznych.
-
Drony C1 (do 900 g) – w tym przypadku możliwe są przeloty blisko osób postronnych, ale nie bezpośrednio nad nimi. Taki lot wymaga odbycia szkolenia online, zdania testu i posiadania certyfikatu A1/A3. Przykładem drona C1 jest DJI Mini 4 Pro w trybie z certyfikatem C1. W praktyce oznacza to, że lot musi być zaplanowany tak, aby unikać przelatywania nad osobami, ale jednocześnie ich obecność w pobliżu nie jest zabroniona.
Loty dronem w pobliżu ludzi – kategoria A2
Loty w podkategorii A2 pozwalają na korzystanie z większych dronów – o masie do 2 kg (np. DJI Air 2S) – jednak z zachowaniem minimalnej odległości poziomej od osób postronnych wynoszącej 30 metrów, która może zostać skrócona do 5 metrów, jeśli dron posiada tryb niskiej prędkości (ang. slow mode). Takie możliwości daje wyłącznie dron z certyfikatem C2. Obecnie na rynku dostępnych jest bardzo niewiele modeli spełniających te wymagania.
Aby móc latać w kategorii A2, pilot musi posiadać świadectwo kompetencji pilota BSP (ukończone szkolenie online A1/A3 oraz egzamin teoretyczny w wyznaczonym ośrodku). Z kolei operator, czyli firma lub osoba zarządzająca lotami, musi być zarejestrowany w systemie ULC i umieścić numer rejestracyjny na dronie.
Loty nad ludźmi po ocenie ryzyka – kategoria szczególna (SORA)
Gdy planowany lot dronem ma odbywać się bliżej ludzi, niż pozwalają na to zasady kategorii otwartej – lub gdy konieczne jest przelatywanie nad zgromadzeniem osób – należy przejść do kategorii szczególnej. W takiej sytuacji operator (czyli firma lub instytucja odpowiedzialna za misję) przygotowuje analizę ryzyka SORA – czyli dokument określający zagrożenia i sposoby ich ograniczenia.
W ramach tej analizy oceniany jest poziom ryzyka zarówno w powietrzu, jak i na ziemi. Kluczowe znaczenie ma wskaźnik GRC (Ground Risk Class), który definiuje potencjalne zagrożenie dla osób znajdujących się w obszarze operacji. W zależności od jego wartości wdrażane są środki ochrony, takie jak: zabezpieczenie terenu, obecność personelu naziemnego, informowanie uczestników o zagrożeniu, stosowanie spadochronów czy ograniczników zasięgu.
Dopiero po pozytywnej weryfikacji dokumentacji przez Urząd Lotnictwa Cywilnego operator otrzymuje indywidualne zezwolenie na przeprowadzenie misji. To obecnie jedyna legalna droga, aby wykonywać loty nad dużymi skupiskami ludzi – np. podczas koncertów, wydarzeń sportowych czy zgromadzeń publicznych.
Podsumowanie: jak legalnie latać dronem blisko ludzi?
Latanie dronem w pobliżu ludzi jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy spełnione są konkretne warunki:
-
Drony do 250 g mogą latać nawet nad osobami postronnymi, ale nie nad zgromadzeniami.
-
Drony C1 (do 900 g) mogą latać blisko ludzi, ale nie bezpośrednio nad nimi.
-
Drony C2 (do 2 kg) mogą latać z zachowaniem minimalnej odległości – tylko w kategorii A2.
-
Loty nad zgromadzeniem osób są dopuszczalne wyłącznie w kategorii szczególnej – po pełnej analizie SORA i zezwoleniu od ULC.
Znajomość różnicy między osobą postronną a zaangażowaną oraz właściwe oznaczenie terenu operacji to klucz do legalnych i bezpiecznych lotów.
