Podcast
PRAKTYCZNIE O DRONACH
Ten podcast został stworzony dla Ciebie!
Znajdziesz tu praktyczną wiedzę o wykorzystaniu dronów w Twojej firmie.
Ile kosztuje dron dla geodety? Przewodnik po cenach i wyborze sprzętu.
W ostatnim czasie zwraca się do nas wiele firm geodezyjnych, które zastanawiają się nad zakupem drona. I choć dla wielu firm, jest to już normalne narzędzie pracy, to jednak nie dla wszystkich. I właśnie te firmy i osoby, które chcą dowiedzieć się więcej bardzo często spotykają na drodze problemy w postaci tego, że nie wiedzą jak dopasować sprzęt, którego jest bardzo dużo na rynku, do swoich potrzeb. Dodatkowo nie są w stanie samodzielnie określić co powinni zrobić, żeby latać legalnie. Często pojawia się też pytania o to jakie uprawnienia na powinni mieć ludzie, jaki dron wybrać, jakie dodatkowe oprogramowanie muszę mieć itd.
Poza tym, w Internecie trudno jest znaleźć rzetelną odpowiedź na to bardzo często pojawiające się i podstawowe pytanie, czyli ile kosztuje profesjonalny dron dla firmy geodezyjnej.
Przygotowując się do tego odcinka nie znalazłem nic co jako klientowi pomogłoby mi to podjąć decyzję. Zazwyczaj traficie na oferty sprzedażowe sklepów z dronami wysoko spozycjonowane w googlu, ale merytorycznej odpowiedzi tam nie znajdziecie. Zauważyłem też, że często firmy, które nie rozpoznawały jeszcze rynku dronów zakładają, że inwestycja w drona wiąże się z nakładami na poziomie kilkuset tysięcy złotych!
Z uwagi na to, że sam bardzo nie lubię, gdy szukam czegoś w Internecie i nie mogę znaleźć ceny danego produktu lub usługi dlatego postanowiłem zająć się tym tematem w dzisiejszym odcinku.
W dzisiejszym materiale skupiam się wyłącznie na pracach pomiarowych, ponieważ specyfika pracy klientów geodezyjnych wymaga rozdzielenia tego typu zastosowań od np. zadań związanych z inspekcjami termowizyjnymi obiektów albo poszukiwaniem osób. Na to jeszcze przyjdzie czas w innym odcinku podcastu.
Nie jest moim celem przekonać kogokolwiek do zakupu drona. Wręcz, często mamy takie przypadki, że analizując konkretną sytuację Klienta, doradzamy skorzystanie z usług podwykonawców, bo okazuje się to bardziej uzasadnione ekonomicznie w tym konkretnym momencie.
Ten odcinek został nagrany z myślą o tych osobach i firmach, które zastanawiają się nad wdrożeniem dronów do swojej pracy. Chcę żeby to był dla Was przewodnik po tym co wpływa na cenę, z jakimi nakładami należy się liczyć w momencie podjęcia decyzji o wdrożeniu dronów do firmy geodezyjnej. Mówiąc o wdrożeniu mam na myśli wszystkie niezbędne elementy takiego wdrożenia. Ale żeby nie zdradzać wszystkiego we wstępie, na razie nie będę wymieniał tych poszczególnych elementów.
Wstęp
Zastanawiałem się ostatnio co robię jako pierwszy krok, gdy zastanawiam się nad czymś, co jest dla mnie nowe i ważne do działania firmy. Przekładam to też na inne zakupy. Każdy zapewne stał przed wyborem zakupu jakiegoś samochodu. Nie ma specjalnie znaczenia czy to nowy czy używany samochód. I teraz, naszukaliśmy się w Internecie, znamy model, znamy wersję silnika, znamy wyposażenie, wiemy jaką samochód ma moc, wiemy jakie ma średnie spalanie, wiemy wszystko! Tylko cena pozostaje tajemnicą.
Spotkaliście się z taką sytuacją? Ja wiele razy. Szukam czegoś konkretnego i w odpowiedzi dostaję „Zapytaj o produkt” albo zadzwoń do nas albo o zgrozo poproś o ofertę!
No dramat! Dlaczego mam o cokolwiek prosić?! Planuję wydać swoje pieniądze, poświęcam czas na to, żeby znaleźć dostawcę czy wykonawcę usługi i dlaczego nie mogę poznać choćby szacunkowej ceny od razu? Skoro firma nie chce podać mi takiej ceny, to dla mnie jako odbiorcy jest to wyraz braku szacunku. I oczywiście wiem, że często jest tak, że cena jest zależna od kilku czynników, ale można o tym poinformować, że cena jest zależna od tego i tego i zazwyczaj mieści się w granicach od tyle do tyle. I każdy, kto faktycznie jest zainteresowany takim produktem czy usługą zrozumie i wie, że cena jest zależna od kilku czynników, ale jako klient chcę to wiedzieć. Chcę wiedzieć, czy dane rozwiązanie mieści się w moim budżecie czy nie.
Czy słyszeliście kiedyś, próbując poznać cenę jakiegoś produktu albo usługi „Proszę Pana, to tak jakby zapytać, ile kosztuje samochód”?
Sprawia to, że dla mnie jest to już koniec rozmowy. Ja takie zdanie odbieram tak: weź idź człowieku, naucz się i wróć do mnie jaśnie pana jak będziesz godny rozmowy ze mną!
Czy wracam? Chyba się domyślacie, że niekoniecznie. Właśnie z tego powodu, z szacunku do czasu jaki poświęcacie na szukanie odpowiedzi na pojawiające się pytania, z szacunku do tego, że chcecie wiedzieć ile to mniej więcej kosztuje, wszystko na naszej stronie internetowej ma cenę. Kładziemy na to duży nacisk, przy współpracy z partnerami, producentami dronów oczekujemy, że jeżeli cokolwiek wprowadzamy do naszej oferty, będzie to miało publicznie prezentowaną cenę. Nie na priv, nie w tajnej wiadomości po dziesiątkach pytań o roczny obrót, ilość zatrudnionych osób, kraj użytkowania itd.
Transparentność cen! Dbamy o to i uważam, że jest to jedyna słuszna droga w dobie rozwijającej się sprzedaży internetowej. I nie mam tu na myśli tego, że ktoś kupi przez Internet jakiś drogi produkt, bo zapewne nie, ale w momencie gdy jest na etapie poszukiwania odpowiedzi na pytanie ile to mniej więcej kosztuje, chcemy żeby na naszej stronie znalazł odpowiedź na to podstawowe pytanie.
Od kilku lat pracuję jako konsultant i pomagam firmom wdrażać drony do swojej działalności. Jest to działanie zasadniczo inne od typowego szkolenia, kiedy to po szkoleniu, uczestnik zostaje z wiedzą sam i często nie wie co z nią zrobić.
Jako Akademia wspieramy Klientów inaczej niż robią to firmy konkurencyjne skupiające się jedynie na oferowaniu szkoleń do uzyskania uprawnień pilota. My, idziemy razem z klientem przez taki proces wdrożenia, pokazując jak to, o czym mówimy na szkoleniu zrobić praktycznie.
Bardzo często pracujemy z firmami geodezyjnymi. Wśród naszych klientów są zarówno duże firmy zatrudniające kilkadziesiąt osób jak i małe, nawet jednoosobowe działalności.
Wszyscy nasi Klienci wiedzą, że dron w ich pracy jest zwyczajnie niezbędnym narzędziem, który wykorzystują na równi z tachimetrem, niwelatorem czy ruchomym odbiornikiem satelitarnym.
Wykonując zwyczajną i prostą mapę do celów projektowych, wspierają się dronem.
Robią krótki lot, trwający mniej niż 5 minut, wszystkie zdjęcia mają już precyzyjnie określone pozycje dzięki wykorzystaniu systemu RTK czy RTN na dronie. Pozwala to minimalizować ilość punktów kontrolnych na ziemi.
Następnie tak wytworzoną ortofotomapę (tu mała uwaga. Wiem, że z naukowego punktu widzenia nie powinniśmy tak nazywać tego produktu, ale jest to ogólnie przyjęte nazywanie produktu przetwarzania zdjęć z drona, dlatego pozwólcie że będę stosował określenie ortofotomapa).
Ale wracając, następnie tak wytworzona ortofotomapa stanowi materiał pozwalający na weryfikację porównania mapy zasadniczej z sytuacją rzeczywistą w terenie. Pozwala to na znaczące ograniczenie czasu potrzebnego na prace terenowe. Zdarza się też, że klienci komunikują problemy kadrowe, tzn. ograniczone zasoby osobowe muszą wykonywać pracę w terenie która kiedy byłaby wykonywana w kilka osób, teraz trzeba to robić jedną osobą.
Kolejnym zadaniem do którego często są wykorzystywane drony to inwentaryzacja postępów pracy na budowie np. drogi. Mamy klienta, który z powodu rezygnacji innej firmy, przez weekend musiał wykonać inwentaryzację kilkunastu kilometrów drogi. Z wykorzystaniem drona było to możliwe. Wspomnę też o pomiarach objętości czy to też na budowie drogi, czy pomiarów składowisk węgla, kruszywa albo innych materiałów sypkich.
Nie da się tego zadania wykonać szybciej i dokładniej niż korzystając z drona. No dobra, mogą odezwać się głosy sprzeciwu. Być może skaning laserowy byłby konkurencyjną metodą, jednak koszty skanera znacząco przewyższają cenę drona. To, co podkreślają Klienci jako najważniejsze korzyści z wykorzystania dronów, to czas opracowania, bardzo duża szczegółowość i ilość nadmiarowych danych z których można korzystać w dowolnym momencie np. do weryfikacji jakiejś sytuacji spornej i niewątpliwie dostęp do trudno dostępnych miejsc bez konieczności wchodzenia na jakieś hałdy, podmokłe tereny itp.
Rodzaje dronów używanych w geodezji.
Z uwagi na to, że jest to sprzęt który najłatwiej można ogarnąć, tzn. poznać zasady wykonywania lotów, najpopularniejsze są wielowirnikowce. Są to drony wyposażone w zazwyczaj 4 albo 6 wirników, zasilane elektrycznie i posiadają seryjnie zamontowany jakiś czujnik, przeważnie kamerę do wykonywania zdjęć RGB czyli zdjęć w paśmie światła widzialnego. Jest to jeden z elementów, który określa cenę całego drona. Im lepszej jakości kamera, tym oczywiście cena idzie do góry. Dodatkowo, często wielowirnikowce mają możliwość zmiany sensorów, tzn. możemy zdjąć kamerę, zamontować skaner, albo kamerę termowizyjną lub zestaw kamer tzn. zintegrowaną kamerę rgb z kamerą termowizyjną.
Przykładem najczęściej wdrażanych przez nas dronów typu wielowirnikowiec do geodezji są systemy produkowane przez DJI, Yuneec i Autel.
Co istotne, coraz więcej przydatnych w geodezji wielowirnikowców ma już nadaną klasę C, co znacznie ułatwia wykonanie lotów od strony formalnej.
Są próby wejścia na rynek systemów budowanych lokalnie i z Polskich rozwiązań warto zwrócić uwagę na drona S.I.D. produkowanego przez Polską firmę. Bardzo ciekawa alternatywa dla chińskich gigantów.
Drugim, bardzo popularnym rozwiązaniem są latające skrzydła. Jest to już bardziej wymagający dron w pilotażu, natomiast pozwala na uzyskanie większej efektywności pracy, tzn. jesteśmy w stanie zmapować większy obszar podczas jednego lotu. Skrzydła z uwagi na to, że mają dość ograniczoną ładowność, są wyposażane w dobre kamery RGB. Tu rzadko spotykane są zmienne sensory.
Najpopularniejsze w geodezji są systemy produkowane przez firmę Delair i Wingtra.
Czynniki ceny dronów.
Kamery i sensory: W większości, drony używane w geodezji wyposażone są w kamerę RGB. Czasami pojawiają się systemy z dodatkową kamerą multispektralną, pozwalającą np. ocenić stan wegetacji roślinności w miejscu prowadzonej inwestycji. Kolejnym sensorem, zdobywającym coraz większą popularność w geodezji są skanery laserowe. Wraz ze zdecydowanym poprawianiem się jakości danych, LIDAR zaczyna stawać w szranki z fotogrametrią. Zasadniczą przewagą skanera jest to, że dostęp do danych mamy niemalże zaraz po lądowaniu. Przez dane rozumiem chmurę punktów w określonym układzie współrzędnych płaskich i w ustalonym układzie wysokościowym.
System GNSS/RTK: Standardem już jest wykorzystywanie wielu konstelacji satelitów do określania pozycji. Tzn. drony korzystają z systemu GPS, GLONASS, GALILEO, BeiDou i jednocześnie wykorzystując pomiary fazowe, łączą się z sieciami stacji referencyjnych i odbierają poprawki RTN czy RTK. Dokładnie tak jak robicie to w swoich ruchomych odbiornikach w terenie. Dzięki temu, możliwe jest zasadanicze ograniczenie ilości naziemnych punktów kontrolnych.
Klasa C drona. Jest to niezwykle istotne, ponieważ wykorzystując drona, który ma nadaną klasę, mamy znacznie łatwiejszą drogę do tego, aby te loty wykonywać zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dla osób, które być może nie wiedzą czym są klasy dronów, o co z tym chodzi, zachęcam do przesłuchania 1 odcinka mojego podcastu.
Przegląd rynku dronów dla geodetów.
Staram się, żeby każdy z moich odcinków dawał Wam konkretną wartość i dlatego przejdźmy teraz do konkretów, czyli do analizy rynku i dostępnych rozwiązań. Nie jest tajemnicą, że drony DJI dominują na rynku rozwiązań przemysłowych. Jest to około 80% rynku. Dlatego nic dziwnego, że DJI to najchętniej wybierane drony. Najczęściej, firmy geodezyjne wybierają drony z serii Mavic 3 Enterprise i Matrice 350 RTK ze skanerem DJI L2. W ostatnim czasie pojawiło się nowe rozwiązanie, jest to system stacji dokującej DJI Dock2 z dronem Matrice 3D. Zaletą korzystania z takiej stacji dokującej jest jej uniwersalność i niezależność od profesjonalnego personelu na miejscu. Idealnym środowiskiem pracy dla stacji dokującej jest budowa, gdzie wymagane jest cykliczne wykonywanie pomiarów. Ciężko jest porównać parametry techniczne najpopularniejszych modeli w podcaście, dlatego przygotowaliśmy takie zestawienie w formie tabeli, gdzie przeanalizowaliśmy najważniejsze parametry techniczne takie jak waga, klasa drona, wodoodporność, czas lotu oraz to, czego nie znajdziecie w typowych danych technicznych. Sprawdziliśmy jaki obszar jesteśmy w stanie zmapować, czy też może lepiej dla jakiego obszaru jesteśmy w stanie zebrać dane podczas 1 lotu wraz z typem danych jakie otrzymujemy po locie. Przeanalizowaliśmy te parametry, które mają realny wpływ na zadania geodezyjne.
Czynniki ceny dronów. 4 podstawowe komponenty.
1. Po pierwsze sam dobry dron wraz z ubezpieczeniem które oferują producenci. Zazwyczaj to ubezpieczenie pozwala na wymianę drona na preferencyjnych warunkach, gdy dojdzie do jakiegokolwiek uszkodzenia z winy pilota. Kolejnym istotnym parametrem na który należy zwrócić uwagę to okres gwarancji i dostępność serwisu.
2. Akcesoria wymagane do normalnej pracy, czyli zestaw minimum 3 akumulatorów, ładowarka, moduł RTK
3. Oprogramowanie do przetwarzania danych. W zależności od tego, czy przetwarzamy zdjęcia w procesach fotogrametrycznych, czy zbieramy chmurę punktów te narzędzia będą się od siebie różnić.
4. Szkolenie wdrożeniowe. W Akademii zależy nam na tym, żeby pomagać właśnie wdrażać drony w firmach, czyli nie skupiamy się wyłącznie na uprawnieniach pilota, tylko dzielimy się doświadczeniem naszym i naszych Klientów. Dzięki temu szkolenie jest efektywne, bo poza uprawnieniami pilota uczestnik szkolenia dowiaduje się w jaki sposób efektywnie pracować dronem w swojej firmie.
Wiemy też, że samo szkolenie jest jedynie początkiem. Dlatego po zakończonym szkoleniu zapewniamy wsparcie i konsultacje w zakresie rozwiązywania bieżących problemów pojawiających się już w samodzielnych działaniach.
Wiemy już co wpływa na ostateczną cenę, przejdźmy zatem do meritum i przeanalizujmy ile kosztują drony.
Zacznę od cen dronów z zestawem akcesoriów, które tak praktycznie są niezbędne. Nie będę podawał cen samego drona np. bez baterii, bo jest to zwyczajnie mało sensowne.
Zacznę od niskobudżetowych rozwiązań, przez średnio budżetowe aż dojdę do wysokobudżetowych systemów, które najczęściej wybierane są przez firmy geodezyjne. Do rozwiązań niskobudżetowych można zaliczyć drony z kamerą 4K typu DJI Mavic 3 enterprise, czy Autel EVo. Taki sensownie skonfigurowany zestaw z 3 bateriami, ładowarką, modułem RTK kosztuje około 18 000 zł netto. Jeżeli idziemy poziom wyżej, wchodzimy wtedy w system stacji dokującej z dronem do wykonywania cyklicznych oblotów. Tu w przypadku stacji DJI Dock2 z dronem DJI Matrice 3D mówimy o budżecie na poziomie 55 000 zł netto. Alternatywą dla DJI jest stacja dokująca Autel Evo Nest, której cena wynosi ok 55 000 ale dolarów.
Jak widać za cenę sporo poniżej 20 tysięcy złotych netto można kupić porządny sprzęt z dobrymi parametrami.
W cenie odpowiadającej porządnemu odbiornikowi GNSS mamy automatyczną stację, którą można postawić na terenie budowy albo np. kopalni i wykonywać pomiary zdalnie wg zaplanowanego harmonogramu.
W trzecim segmencie jeśli chodzi o cenę mieszczą się wymienione wcześniej drony z wymiennymi czujnikami. Tutaj flagowym rozwiązaniem jest DJI Matrice 350 RTK ze skanerem laserowym DJI L2.
Cena tego rozwiązania wynosi około 105 tysięcy złotych netto.
Drony w omawianym na początku układzie latającego skrzydła kosztują 60 -70 tys złotych netto.
Gdybym miał podsumować, to najczęściej firmy, które dopiero wchodzą w tematykę dronów wybierają drony DJI Mavic 3 Enterprise. Dla klientów, którzy już znają możliwości dronów zdecydowanie częstszym wyborem są droższe drony DJI Matrice 350 RTK ze skanerem laserowym L2.
Realizowaliśmy jednak wdrożenie Matrice 350 RTK do firmy geodezyjnej, gdzie ten dron był pierwszym sprzętem w tej firmie. Konieczność dostarczania klientom danych z budowy w krótkim czasie spowodował, że do właśnie DJI Matrice 350 RTK ze skanerem L2 był najlepszym rozwiązaniem.
Warto też wspomnieć o cenie oprogramowania do przetwarzania danych
Jeśli chodzi o oprogramowanie z podstawowymi funkcjami CAD, czyli wektoryzacja, obliczanie objętości, porównywanie objętości pomiędzy kolejnymi modelami, możliwość importu punktów z pomiaru klasycznego i co bardzo istotne i unikalne, to praca na geodezyjnych układach współrzędnych jest to inwestycja na poziomie 14 000 zł netto. Jest to licencja wieczna.
Są też programy, udostępniane w modelu subskrypcji, gdzie miesięczna cena takiej usługi kształtuje się na poziomie 1500 zł netto.
Warto wspomnieć też o tym, że zamawiając drona ze skanerem laserowym, otrzymujecie oprogramowanie które przetwarza pozyskaną chmurę punktów z drona na uniwersalne formaty chmury punktów, które następnie można importować do np. posiadanego już u siebie softu. Pokazałem jedynie dwie propozycje oprogramowania, które najczęściej są wybierane przez klientów. Oczywiście są też rozwiązania dużo droższe. Nie chcę dziś zbyt mocno wchodzić w tematykę oprogramowania. Gdyby było to dla Was interesujące, dajcie proszę znać w komentarzach, wtedy postaram się przygotować osobny odcinek wyłącznie na temat oprogramowania do post processingu danych.
Podsumowanie
Podsumowując chcę zwrócić Waszą uwagę na to, że wbrew krążącym po rynku opiniom, inwestycja w technologię dronów geodezyjnych nie musi wiązać się z setkami tysięcy złotych. W cenie średniej klasy odbiornika satelitarnego macie bardzo dobre drony razem z oprogramowaniem do przetwarzania danych. Często rekomendujemy Klientom takie podejście do wdrożenia dronów, ponieważ dzięki temu bez konieczności jakiegoś specjalnego nadszarpywania firmowego budżetu można mieć u siebie sprzęt, który uważam i wiem z rozmów z naszymi Klientami, zmienia zasadniczo pracę firm geodezyjnych. Prowadzimy często takie rozmowy z firmami, które mówią nam o swoich obiekcjach, tzn. że są zbyt mali albo nie mają takich prac żeby dron im się do czegokolwiek przydał. Rozmowa o kosztach i pokazanie realnych możliwości tego sprzętu bardzo często zmienia to podejście.
Właśnie dlatego postanowiłem nagrać ten odcinek poświęcając go w 100 % wyjaśnieniu jakie są realne koszty zakupu drona do firmy geodezyjnej.
A jeśli zastanawiasz się, czy jest to rozwiązanie dla Ciebie, porozmawiajmy o tym. Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji podczas któej wspólnie zastanowimy się, czy w Twoim przypadku wdrożenie drona ma sens, czy być może inna droga na tym etapie będzie miała większe uzasadnienie.
